بهترین زمان برای تعویض روغن گیربکس چه موقع است؟
بهترین زمان برای تعویض روغن گیربکس، بستگی به عوامل مختلفی دارد. مدل خودرو، اتوماتیک یا دستی بودن سیستم انتقال قدرت آن، سبک رانندگی، مسافت طی شده توسط خودرو و حتی شرایط آب و هوایی از جمله عوامل تعیین کننده عمر مفید روغن گیربکس به حساب می‌آیند.
اگر فکر می‌کنید سلامت یک خودرو با این عظمت نمی‌تواند وابسته به سلامت روغن گیربکس باشد، سخت در اشتباهید. در واقع هزینه و انرژی لازم برای تعویض روغن گیربکس در مقابل آسیب‌هایی که عدم تعویض به موقع آن به خودرو وارد می‌کند، بسیار ناچیز است. پس به هیچ عنوان نباید از کنار این موضوع به سادگی بگذرید.
اما برای اینکار باید اطلاعاتی در مورد روغن گیربکس، خود گیربکس و حتی مکانیسم و بخش‌های داخلی خودرو داشته باشید. شما تا چه اندازه نسبت به این بخش از خودروی خود شناخت دارید؟
روغن گیربکس چیست؟
روغن گیربکس یا روغن دنده، نوعی روان‌کننده است که بخش‌های مختلف جعبه دنده را از خوردگی، سایش و فرسایش حفظ می‌کند. گیربکس یا همان جعبه دنده نیز خود، بخشی از سیستم انتقال قدرت خودرو است. این سیستم همانطور که از اسمش پیداست، وظیفه انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد.
اما روغن دنده فقط یک روان‌کننده برای حرکت روان قسمت‌های متحرک خودرو نیست. این روغن وظیفه تأمین انرژی هیدرولیک داخلی گیربکس و خنک نگه داشتن کل سیستم را بر عهده دارد.
مکانیسم عملکرد روغن گیربکس در سیستم انتقال قدرت خودرو
سیستم انتقال قدرت خودرو خود دو نوع دارد؛ اتوماتیک و دستی. اختلالاتی که در سیستم دستی ایجاد می‌شود، در بیشتر مواقع ناشی از خطای انسانی راننده یا اشتباهات رانندگی آن است. البته گاهی راننده موجب تشدید اختلالات ایجاد شده در این سیستم می‌شود.
اما سیستم انتقال قدرت اتوماتیک بسیار پیچیده است. در این سیستم سبک رانندگی شما هر طور که باشد، امکان اشتباه در آن کمتر است. و روغن گیربکس نقش خیلی مهمی در این موضوع دارد. این روغن در سیستم انتقال قدرت خودروی اتوماتیک، بخشی از سیستم هیدرولیک است. در واقع این مایع به صورت فشرده شده درمی‌آید و باعث حرکت اجزاء جعبه دنده می‌شود.
از طرفی چندین کانال کوچک درون جعبه دنده یا گیربکس وجود دارد، که سیال در آن به حرکت در می‌آید.
این مایع از فیلترها و دریچه‌های کوچکی می‌گذرد. همچنین مبدل گشتاور و مایع خنک کننده سیستم انتقال قدرت، بخش‌هایی هستند که روغن گیربکس از آنها عبور می‌کند.
ضرورت تعویض روغن گیربکس
همانطور که وسیله نقلیه شما کیلومتر بیشتری را طی می‌کند، گیربکس تحت تأثیر گرمای زیاد، شرایط سختی را می‌گذراند. دما در این بخش بسیار بالا است. تحت این شرایط روغن گیربکس ممکن است به قطعه‌های ساییده شده از چرخ دنده داخلی آلوده شود. اگر این ناخالصی‌ها تخلیه نشوند، عمر گیربکس به شدت کوتاه می‌شود. ضرورتی که در تعویض به موقع روغن دنده وجود دارد، اینجا مشخص می‌شود.
اگر این روغن به موقع عوض نشود دیگر کارایی سابق را ندارد. بنابراین اجزاء و بخش‌های داخلی سیستم انتقال قدرت خودرو به شدت بر روی هم ساییده می‌شوند. این ساییدگی عملکرد تک تک اجزاء، کل سیستم انتقال قدرت و مهم‌تر از همه چرخ‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. چرخ‌ها هم که عامل اصلی حرکت خودرو است. خودتان حدس بزنید که ضعف در عملکرد صحیح آنها چه معضلاتی را بر سر راه شما قرار می‌دهد. دنده‌ها نیز در این فرآیند عملکرد صحیح خود را از دست می‌دهند. در واقع جعبه دنده‌ای که توسط یک روان‌کننده با کیفیت تغذیه نشود، نمی‌تواند شرایط لازم برای عملکرد درست دنده‌ها را فراهم کند.
از طرفی ایجاد اصطکاک و ساییدگی در بخش‌های مختلف جعبه دنده، موجب خراش خوردن و جدا شدن قطعه‌های کوچک و بزرگی از آن می‌شود. این اتفاق به مرور زمان آسیب‌های جدی به جعبه دنده وارد می‌کند. نتیجه‌ای که این رویداد برای شما در پی دارد، هزینه هنگفت تعمیر یا تعویض بخشی از جعبه دنده یا حتی همه آن است.
علائمی که نشان می‌دهد زمان تعویض روغن گیربکس فرا رسیده است
درک این علائم در خودروهایی با سیستم انتقال قدرت اتوماتیک کمی دشوار است. در واقع فاصله زمانی استاندارد برای تعویض روغن دنده انواع خودروهای اتوماتیک، متفاوت است. اما علائمی وجود دارد که با مشاهده آنها باید فوراً نسبت به تعویض روغن گیربکس اقدام کنید. این نشانه‌ها عبارتند از:
- رنگ تیره و کدر روغن:رنگ روغن دنده یکی از مواردی است که باید مدام مورد بررسی قرار بگیرد. چنانچه شما از دسته افرادی هستید که سبک رانندگی پرتنشی دارید و یا شرایط رانندگیتان به این شکل است، باید فاصله بررسی‌ها را کوتاهتر کنید. روغن گیربکس سالم معمولاً رنگ قرمز روشن و شفافی دارد. اما هر چه که می‌گذرد، رنگ این مایع تیره و کدر می‌شود. تیره بودن روغن دنده هشداری است که اعلام می‌کند، زمان تعویضش رسیده است.
- بوی نامطبوع سوختگی:روغن گیربکسی که دیگر کارایی اولیه را نداشته و باید به سرعت تعویض شود، بویی شبیه به بوی سوختگی تولید می‌کند. با استشمام این بو باید فوراً نسبت به تعویض روغن دنده اقدام کنید.
- ضعف در عملکرد دنده‌ها:یکی از آسیب‌هایی که روغن گیربکس ناکارآمد به خودرو وارد می‌کند، ضعف در عملکرد دنده‌ها است. در این شرایط دنده‌ها به درستی تعویض نمی‌شوند. پس این می‌تواند یکی از نشانه‌های فرا رسیدن زمان تعویض روغن گیربکس باشد. در واقع هر زمان که احساس کردید دنده‌ها بر روی هم لیز می‌خورند، باید به سرعت روغن دنده را تعویض کنید.
- صدای گوشخراش کلاچ:کلاچی که صدای گوشخراش از خودش تولید کند، می‌تواند هشداری برای تعویض روغن گیربکس باشد. در این شرایط باید به سرعت نسبت به دفع روغن دنده موجود و جایگزین کردن آن با روغن دنده جدید اقدام کرد.
مراحل تعویض روغن گیربکس
تعویض روغن گیربکس خودرو، شامل چند اقدام ساده می‌شود. این کار توسط خود شما نیز به راحتی انجام شده و نیاز به تخصص ویژه‌ای ندارد. اگر برای به کارگیری روغن گیربکس جدید نیازی به مراجعه به تعمیرکار نمی‌بینید، می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید.
- اگر لازم است بوسیله جک، خودرو را بالا بکشید. این کار برای تسلط شما بر روی جعبه دنده و محفظه نگهدارنده روغن گیربکس انجام می‌شود.
- ظرف مناسب را زیر جعبه دنده و محل تخلیه روغن قرار دهید.
- در این مرحله واشر و فیلتر قدیمی را بردارید.
- حالا نوبت به بررسی ظرف جعبه دنده می‌رسد. اطمینان حاصل کنید که هیچگونه تراش فلزی بر روی مگنت داخل محفظه وجود ندارد. این تراش‌ها اگر از یک حدی بزرگتر باشند، نشان از سایش شدید اجزاء جعبه دنده دارند.
- فیلتر و واشر جدیدی برای جعبه دنده نصب کنید. محفظه را دوباره بچرخانید.
- مقدار متعادلی از روغن را بریزید. این مقدار باید متناسب با مدل خودروی شما که در دفترچه راهنما ذکر شده است باشد.
- حالا خودروی خود را روشن کنید و بگذارید چند دقیقه کار کند. سپس میزان روغن را بررسی کنید.
- روغن گیربکس قبلی که دیگر کارایی ندارد را، به روش اصولی دفع کنید.
این مطلب می تواند برای شما مفید باشد : تفاوت روغن گیربکس ۷۵w80 و ۷۵w90
نکته‌های کلیدی در مورد بهترین زمان تعویض روغن گیربکس
- تعویض روغن گیربکس در فاصله‌های زمانی کوتاه و یا در صورتیکه روغن موجود هنوز پاسخگو است، هیچ اشکالی ندارد. در واقع تعویض روغن گیربکس بیشتر از دفعاتی که خود سازندگان خودرو توصیه کرده‌اند، هیچ آسیبی به آن نمی‌زند.
- بهتر است در زمان تعویض روغن گیربکس، فیلتر را نیز تعویض کنید.
- در خودروهایی که مجهز به سیستم انتقال قدرت دستی هستند، روغن گیربکس باید در هر چهل و هشت تا هشتاد هزار کیلومتر مسافت طی شده، تعویض شود.
- در خودروهایی با سیستم انتقال قدرت اتوماتیک، باید با طی مسافت نود و شش تا صد و شصت هزار کیلومتر، نسبت به تعویض روغن گیربکس آنها اقدام کرد.
ما در اینجا در «بریم خرید» اطلاعات جامعی از بهترین زمان تعویض روغن گیربکس را در اختیارتان قرار داده‌ایم. شما در این وب سایت بریم خرید می‌توانید با مقایسه قیمت روز محصول مورد نظر خود که در فروشگاه‌های اینترنتی مختلف عرضه شده‌است، منصف‌ترین فروشنده و به صرفه‌ترین گزینه را انتخاب کنید.
